نکات مهم در نگهداری شاتون
شاتون‌های موتور (connecting rod) یکی از غیرقابل مدیریت‌ترین قطعات هنگام انجام تعمیرات داخل موتور هستند.خرابی در این اجزای موتور اغلب منجر به تعمیرات پرهزینه و وقت گیر می شود، بنابراین ما 4 نکته رایج برای جلوگیری از خرابی موتور برای شما بازگو می کنیم.
-
- ار پی ام متناوب و توان در حد متوسط: هنگام کار با تجهیزات، از تغییرات ناگهانی در تقاضای قدرت موتور جلوگیری کنید. حتی مقاومت مواد در شاتون‌های اتصال قوی است، نیاز ناگهانی به سطوح بالاتر چرخش ممکن است از تحمل آن فراتر رود و سپس شاتون از کار بیفتد، بنابراین می‌توانید در چند ثانیه قطعات موتور را از بین ببرید.
-
- روغن کاری بهینه: اگر روغن کاری بین میل لنگ و شاتون ناقص باشد، گرمای بیش از حد تولید میشود که می تواند منجر به دو وضعیت احتمالی خرابی ناشی از یاتاقان یا شکستن شاتون شود. روغن کاری مناسب را با استفاده ازروغن موتورهای مرغوب انجام داده زیرا معمولاً دارای درجه ویسکوزیته مناسبی هستند که خرابی ها بر اثر اصطکاک را به حداقل می رساند.
-
- فواصل تعمیر و نگهداری: همه قطعات نیاز به یک برنامه تعمیر و نگهداری برنامه ریزی شده در چندین جزء از جمله موتور دارند. اگر این توصیه‌های مندرج در دفترچه راهنمای سازنده نادیده گرفته شود، خودرو در معرض خرابی قرار می‌گیرد که می‌تواند به دلیل عدم روان‌کاری مانند آنچه ذکر شد یا به دلیل وجود ترک‌های نادیده گرفته شده در شاتون‌ها باعث خوردگی و اصطکاک قطعات شود و در نهایت شکستن شاتون.
-
- شاتون های تقویت شده: برخی از تولیدکنندگان قطعات یدکی شاتون هایی ساخته شده از موادی متفاوت از مواد معمولی ارائه می دهند. معمولاً شاتون ها از آلیاژ چدن ساخته می شوند، با این حال، جایگزین هایی مانند آلیاژهای ساخته شده از جنس تیتانیوم که به دلیل مقاومت آن متمایز است، وجود دارد، سایر آلیاژهایی مانند فولاد آهنگری که ترکیبی از مقاومت و دوام را ارائه می دهد. قبل از استفاده از این شاتون ها، با یک متخصص مشورت کنید تا تصویر کاملی از مزایایی که هر ماده می تواند برای شما به ارمغان بیاورد به دست آورید.
-
- نصب صحیح در صورت تعویض شاتون : فرآیند نصب یا تعویض شاتون ها باید توسط کارشناسان متخصص در این زمینه انجام شود که بررسی ترخیص بلبرینگ، نصب صحیح پیچ، دقت ابعاد و … را انجام می دهند.
علایم خرابی میل لنگ
خرابی میل‌لنگ یک مسئله جدی است که در صورت عدم رسیدگی به موقع می‌تواند منجر به خرابی کامل موتور شود. برخی از رایج‌ترین علائم خرابی میل لنگ عبارتند از:
1. لرزش موتور: میل‌لنگ آسیب‌دیده می‌تواند باعث لرزش بیش از حد موتور شود. این لرزش را می‌توان در سرتاسر وسیله نقلیه احساس کرد، و ممکن است در هنگام حرکت یا شتاب‌گیری قابل توجه باشد.
2. صدای موتور: یک میل‌لنگ آسیب‌دیده می‌تواند صدای تق‌تق ایجاد کند که با افزایش دور موتور افزایش می‌یابد. این صدا اغلب در حالت ایستاده و بدون حرکت، بیشتر است و ممکن است در سرعت‌های بالاتر، ناپدید شود.
3. چراغ هشدار فشار روغن: خرابی میل‌لنگ می‌تواند باعث افت فشار روغن در موتور شود. این مسئله می‌تواند چراغ هشدار فشار روغن روی داشبورد را فعال کند.
4. از دست‌دادن قدرت: میل‌لنگ آسیب‌دیده می‌تواند باعث از دست‌دادن قدرت موتور شود و شتاب‌گرفتن یا حفظ سرعت را دشوار کند. این مشکل اغلب با کاهش راندمان سوخت همراه است.
5. خاموشی موتور: میل لنگ آسیب‌دیده می‌تواند باعث از کار‌افتادن یا خاموش‌شدن کامل موتور شود. این مشکل ممکن است به‌طور ناگهانی و بدون هشدار اتفاق بیفتد و اگر در حین رانندگی رخ دهد خطرناک است.
6. براده‌های فلزی در روغن: یک میل‌لنگ آسیب‌دیده می‌تواند براده‌های فلزی ایجاد کند که در روغن موتور دیده میشود. این نشانه آسیب، قابل توجه است و نیاز به توجه فوری دارد.
به‌طور خلاصه، اگر هر یک از علائم بالا را در وسیله نقلیه خود مشاهده کردید، لازم است که موتور خود را در اسرع وقت توسط یک مکانیک واجد شرایط بررسی کنید. تشخیص زودهنگام و تعمیر میل‌لنگ آسیب‌دیده می‌تواند از آسیب جدی‌تر موتور جلوگیری کرده و ایمنی وسیله نقلیه شما را تضمین کند.
یاتاقان زدن چیست و چه ارتباطی به میل لنگ دارد؟
هرعاملی که باعث دفرمه شدن یاتاقان‌ها شود بطوری که یاتاقان‌ها بیش از حد از میل لنگ فاصله بگیرند و یا بیش از حد به میل لنگ بچسبند باعث میشود روغن موتور دیگر فضای بین یاتاقان و میل لنگ را پر نکند که در این وضعیت میگویند موتور یاتاقان زده است. البته یاتاقان زدن ممکن است ناشی از اختلال در روغن کاری هم باشد. این مساله مشابه این است که اول مرغ وجود داشته یا تخم مرغ. دفرمه شدن قطعات باعث اختلال در روغن کاری میشود و برعکس هم اختلال در روغن کاری باعث افزایش دما و اصطکاک در بین میل لنگ و یاتاقان و شاتون شده و به دفرمه شدن یاتاقان ها منجر می شود که در این حالت میگویند موتور یاتاقان زده است
اگر یاتاقان به میل لنگ چسبیده باشد، موتور به سختی و سنگینی حرکت میکند و این امر باعث از کار افتادن موتور میشود.
همچنین اگر یاتاقان در اثر فرسوده شدن و یا اصطکاک زیاد دفرمه شود و ضخامت خود را از دست دهد، میل لنگ نمی‌تواند بدون لرزش به کار خود ادامه دهد، که در این صورت صدایی مانند تق تق ایجاد میکند که نشانه ی خرابی یاتاقان است.
اگر موتور برای مدت طولانی در شرایطی که یاتاقان ها دارای مشکل هستند کار کند، تکه های یاتاقان به سرعت در سیستم روغن کاری به گردش در می آیند و در سراسر میل لنگ پخش می شوند و به میل بادامک آسیب می رسانند. ضایعات یاتاقان نیز به داخل سیلندرها پرتاب می شود، جایی که با سرعت به پیستون می زند و به رینگ ها آسیب می رساند. وقتی این اتفاق افتاد، کل مجموعه چرخان ممکن است گیر کند و از حرکت بایستد.
نشانه های خرابی پیستون
چندین علامت می تواند مشکلات احتمالی پیستون خودرو را نشان دهد. اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، بهتر است خودروی خود را توسط یک مکانیک واجد شرایط بررسی کنید:
- صدای کوبیدن یا ضربه زدن: صدای کوبیدن یا ضربه غیرمعمول موتور وقتی سرد است، می تواند نشان دهنده سیلی پیستون باشد، جایی که پیستون بیش از حد در داخل سیلندر حرکت می کند. این ممکن است ناشی از سایش یا فاصله ناکافی باشد.
- دود بیش از حد از اگزوز: اگر افزایش قابل توجهی در دود به خصوص دود آبی یا خاکستری مشاهده کردید، می تواند نشان دهنده سوختن روغن باشد. آسیب رینگ های پیستون یا دیواره سیلندر ممکن است باعث ورود روغن به محفظه احتراق شود.
- از دست دادن قدرت یا شتاب ضعیف: پیستون آسیب دیده می تواند بر توانایی موتور در تولید نیرو تأثیر بگذارد و منجر به کاهش عملکرد و شتاب ضعیف شود.
- افزایش مصرف روغن: اگر ماشین شما بیش از حد معمول روغن مصرف میکند(با بررسی گیج روغن متوجه کم کردن روغن شدید)، ممکن است نشان دهنده مشکل در رینگ پیستون یا دیواره سیلندر باشد که باعث میشود روغن به داخل محفظه احتراق نشت کند.
- راندمان سوخت ضعیف: بازده موتور زمانی که پیستون‌ها به درستی کار نمی کنند به خطر می‌افتد. کاهش راندمان سوخت می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مربوط به پیستون باشد.
- لرزش در دور آرام: عملکرد نامنظم موتور، از جمله ارتعاشات یا دور آرام خشن، ممکن است به علت ناهماهنگی پیستون، عدم تعادل، یا آسیب باشد.
- گرمای بیش از حد موتور: گرمای بیش از حد می تواند ناشی از اتلاف حرارت ناکافی باشد و در صورت وجود مشکل در کانال های خنک کننده یا اصطکاک بیش از حد پیستون ها دمای موتور افزایش می یابد.
- آسیب قابل مشاهده از طریق بازرسی شمع: بازرسی شمع های موتور می تواند نشانه هایی از مشکلات مربوط به پیستون را نشان دهد. تجمع بیش از حد کربن، رسوبات روغن، یا الگوهای سایش غیرعادی شمع ها ممکن است نشان دهنده مشکلات و خرابی در پیستون باشد.
- از بین رفتن کمپرس سیلندر: آزمایش تراکم (کمپرس) می تواند مشکلات رینگ پیستون یا سوپاپ ها را نشان دهد.
- روشن شدن چراغ چک موتور: ای سی یو ممکن است ناهنجاری های مربوط به عملکرد پیستون را تشخیص دهد و چراغ چک موتور را روی داشبورد روشن کند.
نکات مهم در نگهداری پیستون
برای جلوگیری از خرابی پیستون، مراقبت مناسب از موتور خودرو بسیار مهم است. در اینجا چند نکته ضروری وجود دارد:
- تعمیر و نگهداری منظم: مراقب زمان‌های بررسی و بازبینی تعمیر و نگهداری موتور باشید. اینگونه می‌توانید مطمئن شوید مشکلات جزئی موتور زودتر تشخیص داده می‌شوند و از بروز مشکلات بزرگ‌تر جلوگیری خواهد شد.
- استفاده از سوخت با کیفیت بالا: برای جلوگیری از انفجار و پیش اشتعال که می‌تواند باعث خرابی پیستون در خودروی شما شود، سوخت با کیفیت بالا را انتخاب کنید.
- تعویض منظم روغن و استفاه از روغن با کیفیت: روغن و فیلتر روغن را به طور منظم تعویض کنید تا از تجمع زباله‌ها و آلاینده‌هایی که می‌توانند رینگ‌های پیستون را مسدود کنند، جلوگیری کنید.
- سیستم خنک‌کننده را بررسی کنید: مطمئن شوید که سیستم خنک‌کننده به درستی کار میکند تا از گرم شدن بیش از حد موتور، یعنی یکی از دلایل رایج خرابی پیستون، جلوگیری شود.
- اجتناب از بار بیش از حد روی موتور: از بارگذاری بیش از حد موتور خودداری کنید، زیرا می‌تواند منجر به کرنش غیرضروری و در نهایت خرابی پیستون شود.
