بنزین در دمای عادی تبخیر میشود و بخارهایی را تولید میکند که حاوی هیدروکربن هستند. کنیستر بنزین، این بخارات را بازیافت کرده و در زمان مناسب، آنها را به موتور باز میگرداند تا در احتراق داخلی مورد استفاده قرار بگیرند، و بدین ترتیب، به بهبود راندمان موتور و کاهش مصرف سوخت کمک میکند.
در صورت عدم وجود کنیستر در خودرو، میزان الایندگی خودرو تا ۲۰ درصد افزایش پیدا میکند. کنیستر یکی از قطعات سیستم کنترل آلودگی تبخیری (Evaporative emission control systems (EVAP) ) است و در سیستم انتقال سوخت اغلب خودروهای امروزی وجود دارد. کنیستر نقش حیاتی در کاهش میزان آلایندگی خودرو و مصرف سوخت است.
اگر به تازگی با این قطعه آشنا شدید این مقاله برای شما نوشته شده است. در این مقاله خواهیم گفت که کنیستر چیست و چه نقشی در خودرو دارد؟ چرا کنیستر خراب میشود و عمر کنیستر بنزین خودرو چقدر است؟ تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
سیستم کنترل آلودگی تبخیری چیست؟
سیستم کنترل آلودگی تبخیری (Evaporative emission control system) به اختصار (EVAP System) به منظور کاهش انتشار بخارات بنزین به اتمسفر استفاده میشود. بنزین همواره در حال تولید بخاراتی درون باک بنزین و درون موتور است و وظیفه سیستم کنترل تبخیری جلوگیری از انتشار این بخارات است.
بخشهای تشکیل دهنده EVAP سیستم به شرح زیر است:
- باک بنزین
- پمپ بنزین
- درب باک بنزین
- سنسور فشار باک بنزین
- کنیستر بنزین
- پمپ شناسایی نشتی: این پمپ با ایجاد فشار در باک بنزین و کنیستر به شناسایی نشتی توسط ECU کمک میکند.
- شیر تخلیه کنیستر (Canister Purge Valve): وظیفه این پمپ بازکردن مسیر انتقال بخارات بنزین از کنیستر به موتور است.
کنیستر چیست؟
کنیستر (EVAP Canister) یک قطعه پلاستیکی مستطیلی است که با زغال فعال پر شده است و وظیفه آن جذب و نگهداری بخارات بنزین برای مصرف در موتور است. کامپیوتر ماشین (ECU) با بازکردن شیر تخلیه کنیستر در زمان مناسب، بخارات بنزین را به منیفولد هوا هدایت کرده تا در درون سیلندر بسوزند.
کنیستر در سیستم کنترل آلودگی تبخیری چه نقشی دارد؟
- جذب بخارات بنزین: بخارات بنزین که از باک سوخت نشت میکنند، توسط لولههای مخصوص به کنیستر بنزین هدایت میشوند. در کنیستر این بخارات با جاذبهای تخصصی مانند زغال فعال تماس پیدا کرده و مولکولهای بخار نیز به سطح جاذب زغالهای فعال میچسبند.
- انتقال بخارات بنزین برای سوختن: در زمان مناسب، دریچه کنیستر باز میشود و بخارات ذخیره شده به موتور هدایت میشوند. در موتور، این بخارات با اکسیژن ترکیب شده و در احتراق داخلی مورد استفاده قرار میگیرند. این امر، به بهبود راندمان موتور و کاهش مصرف سوخت کمک میکند.
کنیستر بنزین کجاست؟
از دهه ۱۹۷۰ میلادی اغلب خودروها دارای سیستم کنیستر هستند. کنیستر یک قطعه پلاستیکی غالبا مشکی رنگ است و بسته به طراحی خودرو در داخل کاپوت، زیر سپر و یا در نزدیکی باک بنزین قرار دارد.
انواع کنیستر
- کنیستر با زغال فعال: رایجترین نوع کنیستر خودروهاست که در آن از زغال فعال برای جذب بخارات بنزین استفاده میشود. زغال فعال دارای منافذ زیادی است که سطح بسیار بالایی تولید میکند و از این رو میتواند مولکولهای بخار بنزین را به دام بیندازد. این بخارات سپس در مخزن کنیستر ذخیره میشوند تا به موتور بازگردند. کنیسترهای زغال فعال به طور معمول در زیر بدنه خودرو نصب میشوند.
- کنیستر چند لایه: نوع پیشرفتهتری از کنیستر زغال فعال است. علاوه بر زغال فعال، از لایههای دیگری مانند کاتالیست و فیلتر نیز برای جذب بخارات بنزین استفاده میکند. کنیسترهای چند لایه، کارایی بیشتری در جذب بخارات بنزین دارند و میتوانند آلایندگی کمتری تولید کنند. این نوع کنیستر به طور معمول در خودروهای مدرنتر استفاده میشود.
عمر مفید کنیستر بنزین چقدر است؟
عمر کنیستر خودرو به فاکتورهای مختلفی وابسته است. بصورت کلی عمر کنیستر برابر با عمر ماشین و ۱۰ الی ۱۵ سال یا 250000 کیلومتر است. عواملی که بر عمر کنیستر بنزین اثرگذار هستند به شرح زیر است:
- نحوه رانندگی: رانندگی خشن و افزایش دما و همچنین رانندگی در مکانهای پر از گرد و خاک بر عمر کنیستر اثرگذار هستند
- کیفیت بنزین: استفاده از بنزین بی کیفیت و آلودگی بنزین منجر به گرفتگی کنیستر شده و اثرگذاری کنیستر و عمر آنرا میکاهد.
- نگهداری سیستم آلودگی تبخیری: بازرسی مستمر کنیستر و سیستم الودگی تبخیری منجر به رفع مشکلات شده و عمر کنیستر را افزایش میدهد.
علائم خرابی کنیستر چیست؟
در این قسمت برخی از مهمترین علایم خرابی کنیستر بنزین خودرو را بررسی خواهیم کرد.
۱- روشن شدن چراغ چک ماشین
خرابی کنیستر یا سایر اجزای سیستم کنترل تبخیر که باعث روشن شدن چراغ چک موتور میشود.
کنیستر ماشین توسط کامپیوتر ماشین (ECU) کنترل می شود که به نظارت بر عملکرد شیر کنیستر کمک می کند. در صورتی که کامپیوتر ماشین شما میزان تخلیه بخار بنزین بالاتر یا کمتری از طریق شیر کنیستر را تشخیص دهد، به طور خودکار چراغ چک موتور را روشن می کند. در صورت دیاگ زدن کدهای خطای رایج مربوط به خرابی کنیستر که ممکن است دریافت کنید شامل کد خطای P0441 و P0446 است.
P0441 و P0446 است. این خطا و روشن شدن چراغ چک به این دلیل رخ می دهد که سیستم کنیستر خودرو یک سیستم بسته است که نیاز به فشار خاصی دارد. با این حال، در صورت وجود نشتی در سیستم کنیستر یا گرفتگی کنیستر، چراغ چک روشن میشود.
۲- افزایش مصرف سوخت خودرو
افزایش مصرف سوخت خودرو یکی دیگر از نشانههای خرابی کنیستر است. خرابی کنیستر باعث میشود گازهای بنزین نتوانند در فرایند احتراق بازیابی و مصرف شوند و مصرف سوخت شما افزایش پیدا خواهد کرد.
۳- ضعیف شدن عملکرد موتور
کاهش توان موتور و ضعیف شدن موتور از دیگر علایم خرابی کنیستر است. خرابی کنیستر باعث احتراق ناقص شده و قدرت موتور را کم میکند. در صورت خراب شدن کنیستر بنزین، با فشار دادن پدال گاز خودروی شما ریپ زده و در شتاب گرفتن تعلل میکند.
۴- درجا کارکردن بد موتور
اگر موتور خودرو شما بصورت درجا بد کار میکند احتمالا کنیسترتان خراب شده است. در این شرایط موتور توان حفظ دور موتور در نزدیکی ۱۰۰۰ RPM ندارد و لرزش خودرو در حالتی که درجا کار میکند بیشتر میشود. دور موتور خودروها در حالت درجا عموما بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ RPM است.
البته بدکارکردن موتور دلایل دیگری نظیر خرابی شمع موتور و خرابی کوئلها و … را نیز میتواند داشته باشد.
۵- مشکل در استارت زدن و روشن کردن خودرو
در صورت وجود نشتی در کنیستر خودرو، روشن کردن موتور با دشواری مواجه خواهد شد. دلیل اصلی این موضوع وجود نشتی در سیستم کنیستر است. وجود نشتی در کنیستر باعث ورود هوای اندازهگیری نشده به سیستم احتراق خودرو شده و نسبت سوخت/هوا را تحت تاثیر قرار میدهد. تغییر نسبت سوخت به هوا باعث مشکل در احتراق خودرو میشود.
در مورد نسبت سوخت به هوای مناسب در موتور خودرو در مقاله سنسور اکسیژن توضیح دادیم.
۶- مشکل در بنزین زدن
بخارهای سوخت از ساختار متخلخل زغالهای کنیستر عبور میکنند. البته اگر کنیستر دچار گرفتگی شود این بخارات از کنیستر عبور نکرده و این منجر به فازایش فشار در باک بنزین میشود. این مساله باعث میشود ه هوای داخل باک در هنگام بنزین زدن امکان تخلیه شدن نداشته باشد و در هنگام بنزین زدن، نازل بنزین جریان بنزین را قطع کند.
۷- شنیدن بوی بنزین
در صورت گرفتگی کنیستر و یا وجود شکستگی در کنیستر خودرو بخارات بنزین به بیرون درز کرده و موجب میشوند که بوی شدید بنزین را حس کنید.
در صورت بروز علایم خرابی کنیستر باید به فکر تعویض کنیستر بنزین باشید.
۸- نشت بنزین از کنیستر
نشتی بنزین از کنیستر (کنیستر بخار بنزین) معمولاً به دلایل مختلفی رخ میدهد:
- خرابی یا ترک خوردگی کنیستر: اگر کنیستر دچار آسیب فیزیکی شود یا ترک بخورد، ممکن است بخار یا مایع بنزین از آن نشت کند.
- مسدود شدن دریچهها یا لولهها: اگر دریچهها یا لولههای مرتبط با کنیستر مسدود شوند، فشار زیادی در سیستم ایجاد میشود که میتواند منجر به نشت بنزین شود.
- فرسودگی قطعات: با گذشت زمان و استفاده مکرر، قطعات کنیستر و اتصالات آن ممکن است فرسوده شوند و نشتی ایجاد کنند.
- خرابی سوپاپ کنترل بخار: اگر سوپاپ کنترل بخار (که به مدیریت بخار بنزین کمک میکند) خراب شود، ممکن است بخار بنزین به طور نادرست به سیستم بازگردد یا از کنیستر نشت کند.
- پر شدن بیش از حد باک بنزین: اگر باک بیش از حد پر شود، بنزین ممکن است به سمت کنیستر جریان پیدا کند و باعث نشتی شود.
برای حل این مشکل، باید کنیستر و سیستم بخار بنزین به دقت بررسی شود و در صورت لزوم قطعات معیوب تعویض شوند.
۷ گام برای نگهداری از کنیستر بنزین
برای حفظ عملکرد صحیح مخزن EVAP و سیستم کنترل تبخیر، لازم است اقدامات زیر انجام شود:
- معاینات دورهای: به این منظور لازم است به طور منظم، مخزن EVAP و سایر اجزای سیستم EVAP را بررسی کنید. این کار شامل بررسی نشتی، خوردگی و آسیب دیدگی مخزن و اجزای دیگر سیستم است.
- بررسی نشتی: نشتی در مخزن EVAP یا سایر اجزای سیستم میتواند منجر به نشت بخارات سوخت و افزایش انتشار آلایندهها شود. برای بررسی نشتی، میتوانید از دود بخور یا صابون و آب استفاده کنید و چنانچه نشتی مشاهده کردید، منبع آن را پیدا کرده و آن را تعمیر یا جایگزین کنید.
- بررسی خوردگی: خوردگی میتواند مخزن EVAP و سایر اجزای سیستم را ضعیف و شکننده کند و منجر به نشتی شود. برای بررسی خوردگی، مخزن و اجزای سیستم را به طور کامل بازرسی کنید و اگر علائم خوردگی مشاهده کردید، فورا قطعه آسیبدیده را تعویض کنید.
- بررسی آسیب دیدگی: آسیب دیدگی مخزن EVAP یا سایر اجزای سیستم میتواند ناشی از ضربه، تصادف یا سایر عوامل خارجی باشد.
- ممانعت از پر شدن بیش از حد باک: از پر کردن کامل باک خودرو خودداری کنید. پر کردن بیش از حد باک میتواند باعث افزایش فشار در سیستم EVAP و نشت بخارات بنزین شود که تاثیر منفی بر کنیستر دارد. برای جلوگیری از این مشکل، باک خودرو را تنها تا زمانی پر کنید که پمپ بنزین به طور خودکار خاموش شود.
- بازرسی دریچه بخار: به طور منظم، دریچه بخار یا همان فلوتر باک را بررسی کنید تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنید. دریچه بخار وظیفه دارد بخارات بنزین را از باک سوخت به مخزن EVAP هدایت کند. در صورت عملکرد ناقص یا از کار افتادن این دریچه، بخارات بنزین در باک محبوس میشود وممکن است باعث انفجار باک بنزین شود. اگر دریچه بخار به درستی کار نکند، میتواند باعث نشت بخارات بنزین و افزایش مصرف سوخت شود.
آیا کنیستر بنزین قابل تعمیر است؟
کنیستر بنزین، که وظیفه جذب بخارات سوخت را بر عهده دارد، عموماً به گونهای طراحی شده که در صورت خرابی تعویض شود، نه تعمیر. با این حال، برخی مشکلات مرتبط با کنیستر ممکن است قابل تعمیر باشند یا حداقل قابل بررسی و تشخیص علت باشند. در ادامه به جزئیات بیشتری میپردازیم:
مشکلات رایج کنیستر و راههای احتمالی رفع آنها
- انسداد یا گرفتگی فیلتر کربنی:
- بررسی و تمیز کردن: در برخی موارد، ممکن است بتوان فیلتر کربنی را تمیز کرد. اما این معمولاً راهحل موقتی است و بهترین گزینه تعویض فیلتر است.
- شیرها و سوپاپها:
- بررسی عملکرد شیرها: شیرها و سوپاپهای کنیستر را میتوان بررسی و در صورت خرابی تعویض کرد. این قطعات ممکن است به مرور زمان دچار فرسایش شوند.
- نشتی در لولهها و اتصالات:
- تعویض یا تعمیر لولهها: لولهها و اتصالات کنیستر را میتوان در صورت وجود نشتی یا خرابی تعویض یا تعمیر کرد.
- مشکلات الکتریکی:
- بررسی سنسورها و اتصالات الکتریکی: اگر کنیستر به سنسورهای الکتریکی متصل است، ممکن است این سنسورها یا اتصالات آنها دچار مشکل شده باشند. بررسی و تعویض آنها میتواند مشکل را حل کند
سخن آخر
آلایندگی خودرو تنها محدود به گازهای خارج شده از اگزوز ماشین نیست. چه خودرو خاموش باشد و چه موتور در حال کار کردن باشد، گازهای بنزین خارج شده از موتور و باک بنزین از منابع اصلی آلودگی هیدروکربنی هستند. سیستم کنترل آلودگی تبخیری و کنیستر بنزین از راهکارهای موثر جهت کنترل آلایندگی خودروهای امروزی هستند.
کنیستر به عنوان یک قطعه ضروری در سیستم کنترل آلایندگی خودروها نقش مهم و کلیدی در حفظ سلامت محیط زیست و عملکرد بهینه موتور ایفا میکند. با نگهداری صحیح آن، میتوانید به کاهش آلودگی هوا، افزایش کارایی موتور و حفظ سلامت محیط زیست کمک کنید.
نگهداری و تعویض به موقع کنیستر، امری ضروری برای حفظ سلامت موتور، ارتقای عملکرد آن و کاهش هزینههای تعمیرات در بلندمدت است. با این اقدام ساده، میتوانیم گامی بلند در جهت حفظ زمین و رانندگی لذتبخشتر برداریم.
اگر مالک خودروی چینی هستید میتوانید کنیسترهای اصلی و سایر قطعات سیستم سوخت رسانی خودروهای چینی را از اعتماد یدک خریداری کنید.
واردات مستقیم قطعات یدکی انواع ماشینهای چینی با کیفیت اصلی و بهترین قیمت. برای مشاهده و خرید لوازم مورد نیاز خود کلیک کنید و یا برای دریافت مشاوره رایگان، با ما تماس بگیرید.
یک پاسخ
مطالب خیلی خوب وارزشمند بود ممنون